صفحه شخصی فواد فضیله   
 
نام و نام خانوادگی: فواد فضیله
استان: اصفهان - شهرستان: اصفهان
رشته: کارشناسی معماری - پایه نظام مهندسی: سه
شغل:  طراح معمار
تاریخ عضویت:  1388/12/07
 روزنوشت ها    
 

 حسین لرزاده از آخرین معماران قدیم بود بخش معماری

13

حسین لرزاده از آخرین معماران قدیم بود

برکت معماران تجربى



بیژن شافعى*
معمار حسین لرزاده یکى از آخرین بازماندگان معماران تجربى در ایران بود که به تجربه بسنده نکرد و داشته ها و آموخته هاى خود را علمى و مکتوب کرد.

در دوران قدیم معمار عنوان کسى بود که هم بتواند شالوده ساختمان را بنا کند و هم تسلط کافى به کلیه هنرهاى تزئینى ایرانى، جهت پوشش نهایى بنا یا نازک کارى آن داشته باشد. به قول خود معمار لرزاده «هنر معمار، هنر تزئینات است». او معمارى ایرانى را به چهار اصل به نام اصول اربعه تقسیم کرد که عبارتند از رسمى سازى، گره سازى، یزدى بندى
و مقرنس. در بناهاى دوره قاجاریه و پیش از آن بعد از اتمام سفت کارى ساختمان معماران قابل بودند که گوشه هاى متعدد بنا را تزئین مى کردند و قابلیت معماران در خلق تصاویر زیبا و پرکار در این مرحله مشخص مى شد.

این امر در دوره رنسانس در اروپا نیز مصداق دارد، پیکرتراشان و مجسمه سازانى همچون میکل آنژ به تزئین نهایى بنا مى پرداختند و تزئین نهایى آنان بود که بیشترین تاثیر را بر بیننده مى گذاشت. در دوران گذشته در ایران هم نقاط عطف یک بنا به برکت معماران توانایى چون لرزاده تزئین مى یافت.

در دوران رضا شاه به واسطه تحولات ساختمانى در ایران و همچنین
ورود معماران خارجى و یا معماران ایرانى تحصیلکرده خارج ارج و قرب معماران تجربى کاهش یافت و از امکانات آنها کمتر استفاده شد. اما لرزاده توانایى و شایستگى خود را در انطباق با طرح یک معمار تحصیلکرده به نمایش گذاشت.


او در بیمارستان شاهرضا و مقبره فردوسى به عنوان معمار ساختمان جایگاهى در کنار مهندس معمار پیدا کرد. شایستگى ها و تسلط لرزاده قبلاً در سردر بانک ایران و انگلیس و سردر مدرسه دارالفنون ثابت شده بود. لرزاده علاوه بر اصول اربعه خود به تزئینات معمارى باستانى ایران و معمارى قرن نوزدهم اروپا نیز تسلط یافت و استادکاران را در این
زمینه هدایت مى کرد. او به مقابله با معمارى مسلط بر جامعه در بناهاى عمومى نپرداخت بلکه سعى کرد تزئینات معمارى در ایران را در بناهایى که با هندسه کلاسیک طرح و اجرا مى شدند بگنجاند و در این راه موفقیت یافت و کم کم کلیه کاخ هاى سلطنتى و مساجد و بناهاى مذهبى و تعدادى از بناهاى عمومى از هنر او بهره مند گشتند.

معمار لرزاده حتى به این هم بسنده نکرد، نقشه ها و پلان هاى ساختمان هاى مسکونى را از معماران مدرن آموخت و تجربه کرد و تعداد زیادى بناى مسکونى براى مردم با نقشه هاى غیرایرانى یا به قول خودش به سبک غربى ساخت. پس از اینکه انجمن آثار ملى به
حفظ و اشاعه فرهنگ دوره باستانى و دوره اسلامى ایران پرداخت بازسازى و مرمت آثار گذشته از اهمیت بسزایى برخوردار گشت. وجود معمارانى همچون لرزاده که به رموز و تزئینات معمارى سنتى تسلطى علمى داشت ارزش زیادى پیدا کرد و از او در مرمت و بازسازى این بناها به میزان زیادى استفاده شد.

تسلط لرزاده بر امور نقشه و طرح و تزئینات باعث شد که او در طراحى مساجد به ابتکاراتى دست یابد از جمله در طراحى مسجد سجاد و مسجد آلاشت که به قول خودش از جمله بهترین کارهاى او است با این روحیه و گرایش ساخته شده اند.


موضوع کتاب «احیاى هنرهاى از یاد رفته» که مشتمل بر پنج
جلد مى شود و دو جلد آن یعنى گره سازى و مقرنس منتشر شده و کلیه ترسیمات و حجم سازى در کتاب اثر لرزاده با خط او است نشان دهنده ذوق هنرى او و تسلط علمى او بر انجام امور تزئینات معمارى در ایران است. وجود معمارانى همچون معمار حسین لرزاده سیر اتصال به شیوه معمارى گذشته ایران خصوصاً در دوره اسلامى را حفظ مى کند.
*دبیر انجمن فرهنگى جامعه مهندسان معمار ایران



سه شنبه 3 فروردین 1389 ساعت 07:37  
 نظرات