به گزارش ایرنا، گنبد سلطانیه که یکی از بی نظیر ترین گنبدهای جهان و با شکوه ترین بناهای عظیم اسلامی محسوب می شود، در دوران حکومت سلطان محمد خدابنده، ظرف مدت 9 سال ˈ704 تا 713 هجری قمریˈ ساخته شده است.
این گنبد که در 42 کیلومتری جنوب شرقی زنجان و درشهر سلطانیه واقع شده ، پس از بنای کاتدرال سانتاماریا دلفیوره ˈکلیسای جامع مریم مقدسˈ در فلورانس ایتالیا و مسجد ˈایاصوفیایˈ استانبول، سومین بنای عظیم تاریخی جهان است.
شهرت گنبد ˈسلطانیهˈ در ادوار مختلف به قدری عالمگیر شده بود که مورخین و سیاحان خارجی چون ˈکلاویخوˈ ، ˈپیترو دلاوالهˈ سیاح ایتالیائی، ˈ شاردنˈ، ˈدیولافواˈ و دهها جهانگرد معروف دیگر را به عشق دیدن این بنای عظیم تاریخی به شهر سلطانیه کشانید.
ثبت گنبد سلطانیه در فهرست میراث جهانی را نیز باید یک واقعه ی مهم فرهنگی و برگ زرینی بر غنای فرهنگ دیرپای ایران زمین ارزیابی کرد.
ثبت این بنای عظیم تاریخی از سوی سازمان یونسکو به عنوان یک شاهکار بشری در فهرست میراث جهانی، مایه افتخار هر ایرانی صاحب اندیشه و فرهنگ دوست شد.
شهر سلطانیه از توابع شهرستان ابهر در 35کیلومتری شرق زنجان و مسیر زنجان - تهران واقع شده و آماده پذیرایی از علاقه مندان به آثار تاریخی و فرهنگی است.
استان زنجان با چند هزار سال قدمت و دارا بودن یادگارهایی از تمدن های مهم بشری، تفرجگاه ها، آثار باستانی و مکان های جذاب گردشگری مورد توجه جهانیان به ویژه افراد علاقه مند به سیاحت و گردشگری قرار داشته و دارد.
زنجان از مهمترین مکان های باستانی ایران است که جایگاه و مهد تمدن بشری بوده و شکوه و اقتدارش از دوران های گذشته برای مردم جهان شناخته شده است.
به طور اجمال می توان گفت استان زنجان به علت شرایط خاص جغرافیایی، در روند تاریخ بهترین تمدن های فرهنگ بشری را شاهد بوده و آثار مکشوفه دوران ماقبل تاریخ، قبل و پس از اسلام، پندارها ، باورها ، آداب و رسوم ، اعتقادات قلبی مردم، وجود چهره های علمی و فرهنگی در فرهنگ مکتوب منطقه، نشانگر گوشه هایی از غنای فرهنگی این استان است.
وجود آثار و مناظر متنوع تاریخی، هنری، مذهبی، طبیعی و صنایع دستی در این منطقه را می توان از جمله عوامل جذب مسافران داخلی و خارجی دانست، به طوری که هم اکنون دهها اثر تاریخی ارزشمند، از جمله کاروانسرای سنگی، مساجد جامع، مجموعه ی بازار ، رختشویخانه، بقعه ی امامزاده ها، عظیم ترین گنبد آجری، غار طبیعی و تعدادی آب انبار و حمام، آماده ی بازدید عموم علاقه مندان است.
* مجموعه تاریخی ˈ رختشویخانه زنجان ˈ نیز در سال 1347 ه .ق توسط دو برادر به نام مشهدی اکبر ˈمعمارˈ و مشهدی اسماعیل ˈبناˈ ظرف مدت 15 ماه، در قلب بافت تاریخی شهر و درمنطقه پرتراکم مسکونی موسوم به ˈ عباسقلی خان ˈ ساخته شده است.
این محله، قبل از احداث رختشویخانه به خاطر مملو شدن از هرز آبهای سطحی، به ˈباباجمال چوقوریˈ (گودال باباجمال) معروف بوده است.
متولی رختشویخانه توسط اولین رییس بلدیه وقت شهر زنجان ˈعلی اکبرتوفیقیˈ گمارده شده و استفاده از این محل برای شهروندان جهت شستن رخت اغلب رایگان بوده است.
*ˈمسجد جامع (سید) زنجان:ˈ مجموعه مسجد و مدرسه ی ˈسیدˈ توسط عبدالله میرزا دارا ، پسر یازدهم فتحعلی شاه قاجار در هنگام حکمرانی در زنجان و به سال 1242 ه .ق احداث گردیده است.
این مجموعه ی تاریخی یکی از بناهای ارزشمندی است که بر اساس طرح مساجد چهار ایوانی ساخته شده است.
*ˈغار کتله خورˈ نیز یکی از شگفتی ها و پدیده های طبیعی زیبا و دیدنی استان زنجان است که همه ساله شماری از گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب می کند.
این غار که در نوع خود یکی از پدیده های طبیعی بی نظیر جهان به شمار می رود، از شسته شدن و فرسایش آهک و حرکات تکتونیکی زمین ایجاد و در زمان حاضر 11 کیلومتر آن برای بازدید عموم آماده شده است.
ˈکتله خورˈ در 140 کیلومتری جنوب غربی زنجان و در دل کوهی بنام ˈساقیزلوˈ واقع شده است و مناظر بسیار دیدنی و قندیل های عظیم و شفاف داخل آن، نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
گفته می شود این غار در پاییز سال 1330 شمسی توسط مرحوم ˈاسدالله جمالیˈ کوهنورد زنجانی شناسایی شده و در خردادماه سال 1331 توسط یک گروه کوهنوردی مورد بازدید قرار گرفته است.
*ˈکاروانسرای سنگی زنجانˈ یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی شهر زنجان است که درزمان شاه عباس دوم ˈبه روایتی حدود 500 سال قبلˈ در منتهی الیه جنوب شرقی، محل استراحت سیاحانی بوده است که به زنجان وارد می شدند.
این مکان از سال 1377 به سفره خانه سنتی تبدیل شد.
*ˈ بازار زنجان ˈ نیز که در قلب بافت قدیمی شهر قرار گرفته، از دو قسمت ˈبازار بالا و پایینˈ تشکیل شده است.
احداث بازار درحدود سال 1205 ه .ق در دوران حکومت آقامحمدخان قاجار آغاز و با ساخت کاروانسراها ، گرمابه ها ، مساجد و راسته های جانبی در سال 1213 هجری قمری تکمیل شده است.
مجموعه بازار زنجان با داشتن 56 ورودی و کوچه هماهنگ با شبکه ارتباطی کل شهر مرتبط بوده و با 940 باب مغازه و بیش از 15 هکتار وسعت، در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
* ˈ گرمابه حاج داداشˈ : این بنا نیز که به سفرخانه ی سنتی تبدیل شده است، در قلب بازار قدیمی زنجان واقع شده است.
این بنا حدود 100 سال پیش به عنوان حمام احداث گردیده و هم اکنون با حفظ بافت قبلی و با انجام اندکی تغییر و تزیینات زیبای سنتی، به عنوان سفره خانه برای پذیرایی گردشگران و اهالی شهر مورد استفاده قرار می گیرد.
* ˈ بقعه ی ملاحسن کاشی ˈ: این مقبره ی زیبا در فاصله حدود پنج کیلومتری جنوب شهر سلطانیه قرارگرفته است.
این بقعه از بیرون دارای پلان هشت ضلعی و در داخل با ترکیب و تلفیق ایوان های جانبی به مربع تبدیل شده است.
ایوان های چهارگانه در طبقه اول با دهلیز زیبایی به یکدیگر مرتبط است ، حاصل این ارتباط گنبد زیبایی است که در سال 973 ه .ق یعنی اواخر دوران شاه طهماسب بنا شده و در مجموع با گنبد (الله الله) مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی قابل مقایسه است.
* مساجد جامع و میرزایی، بقعه امامزاده حضرت سید ابراهیم(ع) زنجان، بقعه ی ملاحسن کاشی، معبد سخره ای داش کسن، مسجد جامع قروه، بقعه شاهزاده زیدالکبیر و قیدارنبی، قبرستان و مسجد جامع قلابر و سجاس، بقعه چلبی اوغلی و پیراحمد زهرنوش، امامزاده های یحیی، یعقوب و اسماعیل، از دیگر آثار ارزشمند تاریخی و باستانی استان زنجان است.
این استان به عنوان یک قطب گردشگری، می تواند در ترویج و ارایه ی فرهنگ غنی اسلامی و بهره گیری از فرهنگ سایر نقاط کشور و جهان نقش آفرین باشد.
زنجان با قدمتی سه هزار ساله ، آثار و بناهای تاریخی ارزشمندی را در خود جای داده است که هریک از آنها در نوع خود منحصر به فرد بوده و دارای ویژگی خاص معماری و ارزش های فرهنگی و هنری است، آثاری که تجلی و تبلور جریانات فرهنگی و فکری و زبانی گویا از شرح حال گذشتگان این مرز وبوم می باشد.
منبع: ایرنا
http://irna.ir/fa/News/347293/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%A8%D8%A7_%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C
