■ نماد تاریخی یزد در انتظار نگاه فرهنگی است/ نبرد امیرچخماق با ویرانی بخش عمومی

به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه امیرچخماق یزد که از یادگارهای قرن نهم هجری به شمار می رود یکی از میادین اصلی یزد است و طی سالیان گذشته همه راهپیمایی ها، تجمع‌ ها، سخنرانی های مهم سران کشور و ... در این میدان صورت گرفته ضمن اینکه امیرچخماق یکی از پربازدید کننده ترین آثار تاریخی یزد توسط گردشگران بوده و همواره مورد توجه علاقمندان به فرهنگ و تاریخ این مرز و بوم بوده است.

تاریخچه امیرچخماق در منابع متعددی از جمله گزارشهای
پیشین مهر آورده شده و در این مجال تلاش شده تا به بخشی از مشکلاتی که این نماد تاریخی با آن دست به گریبان است پرداخته شود تا شاید نگاه فرهنگی مسئولان متولی بتواند این مشکلات را برطرف کند.

امیرچخماق این روزها به عروس زشت بزک کرده ای می ماند که ظاهری دلربا دارد اما پس از کنار زدن نمای کاشی کاری شده و زیبا و میدان تزئیین شده به گلهای بنفشه و حوض و فواره و مجسمه های مسی، نمایی غیرفرهنگی و در آستانه ویرانی به چشم می خورد.

تنها به فاصله 50 متر از نمای اصلی امیرچخماق که بگذریم، پشت این مجموعه که از خیابان سلمان یزد قابل مشاهده است، نازیبایی های بصری ذوق را کور می کند و از ترکهای عمیق بنا گرفته تا پشت بام شلوغ بازارچه چشم را می آزارد.

در زیر بنای امیرچخماق بازارچه ای واقع شده که بیشتر
گردشگران به هوای تماشای هرچیزی جز جگرکی ها وارد آن می شوند و فضای نامناسب این بازارچه خیلی سریع آنها را از نیمه راه باز می گرداند.

وجود جگرکی ها با ظاهری نامناسب که اغلب هیچ نشانی از بهداشت و پاکیزگی در آنها مشاهده نمی شود، یکی دو غرفه مخروبه و .... نمای داخلی بازارچه زیر امیرچخماق را تشکیل می دهد.

فضای بیرونی این بنای تاریخی که از ملحقات آن محسوب می شود و دسترسی آن از خیابان سلمان است نیز اغلب به مغازه های عمده فروشی اختصاص یافته و چهره ای نازیبا به نمایش گذاشته است.

نمای امیرچخماق از خیابان قیام

تا چندی پیش شیشه های این مغازه ها برای جلوگیری از ورود نور خورشید به مغازه و تابیدن آن با اجناس، با کارتن های سیگار پوشیده شده بود که میراث فرهنگی همت گماشت و برخی از این نازیبایی ها را برچید.

نمای امیرچخماق از خیابان سلمان

امیرچخماق به خودی خود از آنجا که در محله ای واقع شده که بیشتر اعراب در آن ساکن شده اند، درگیر بسیاری از مشکلات فرهنگی است و به نظر می رسد وجود چنین مغازه ها و فضاهایی در بازارچه زیر امیرچخماق بر مشکلات فرهنگی آن افزوده است.

این بازارچه به راحتی می تواند از بنای تاریخی
امیرچخماق، مجموعه فرهنگی بسازد و آنچه هنر و ذوق مردم است را در این مکان به نمایش بگذارد.

بازارچه زیر این بنا حداقل 20 غرفه دارد که این غرفه ها
می توانند به بازارچه صنایع دستی تبدیل شوند.

حتی آموزشگاه صنایع دستی میراث فرهنگی نیز می تواند به این مجموعه منتقل شود تا گردشگران از نزدیک هنر دست صنعتگران هنرمند یزد را به نظاره بنشینند.

سفره خانه سنتی با ظاهری آراسته و نمایی دلنشین نیز می تواند به این مجموعه رونق دهد و گردشگران بسیاری را به خود جلب کند.

جگرکی های موجود اکنون پاتوق کارگران افغانی و بلوچ جوانان اطراف امیرچخماق است و رفت و آمد برای سایر اقشار به ویژه بانوان را دشوار کرده است.

اکنون در اطراف مسجد جامع یزد، زندان اسکندر و چند بنای تاریخی دیگر، بازار صنایع دستی تشکیل شده که نظیر این بازار می تواند در مجموعه امیرچخماق نیز ایجاد شود و این مجموعه را از مشکلات فرهنگی موجود برهاند.

پس از مشکلات فرهنگی، به نظر می رسد وقت آن رسیده که مسئولان میراث فرهنگی برای شکافهای عمیق این عمارت که از پشت آن به خوبی قابل مشاهده است، اقدامی کنند زیرا حتی زلزله ای کوچک می تواند برای این بنای تاریخی خطرساز باشد.

پشت بام این مجموعه نیز که بیشتر به انباری مغازه های زیربازارچه و اطراف آن شباهت دارد، نمایی نازیبا به نمایش گذاشته و بام برخی مغازه ها نیز تخریب شده که این امر نیز نیازمند توجه ویژه مسئولان است.

---------------------

گزارش: نیره شفیعی پور

عکس: مسعود ساکی

منبع: خبرگزاری مهر