استارباکس یکی از شناختهشدهترین کافیشاپهای جهان است که با بیش از ۱۹هزار شعبه در ۶۰ کشور٬ بزرگترین کافیشاپ زنجیرهای در جهان به شمار میآید. در ایران به دلیل قطع روابط تجاری با ایالات متحده آمریکا، استارباکس هیچ شعبهای ندارد.
اولین شعبه استارباکس در شهر سیاتل آمریکا در سال ۱۹۷۱ باز شد و هماکنون دفتر اصلی این شرکت در همین شهر قرار دارد. براساس اطلاعات موجود در ویکیپدیا، ۱۲۹۳۷ کافه استارباکس در آمریکا فعال است. این شرکت نامش را از یکی از شخصیتهای رمان معروف هرمان ملویل، «موبیدیک» گرفته است.
در کافههای استارباکس علاوه بر انواع قهوههای گرم و سرد، چای، کیک، ساندویچهای آماده و دیگر نوشیدنیها هم عرضه میشود. همچنین مشتریان میتوانند بستههای قهوه استارباکس و دیگر محصولات این شرکت مثل ماگ٬ بطریهای مخصوص قهوه و انواع قهوهسازهای خانگی را از شعبات استارباکس خریداری کنند.
قهوههای استارباکس در اندازههایی با نامهای تال (۳۵۰ میلیلیتر)٬ گرانده (۴۷۰ میلیلیتر)٬ ونتی (۵۹۰ یا ۷۷۰ میلیلیتر) و ترنتا (۸۹۰ میلیلیتر) به مشتریان ارائه میشود. این نامگذاری توسط خود استارباکس انجام شده است. منتقدان حوزه سلامت معتقدند نوشیدن نزدیک به ۱ لیتر قهوه در یک وعده بهشدت برای بدن مضر است.
تاریخچه
در سال ۱۹۷۱ در شهر سیاتل آمریکا یک معلم زبان انگلیسی به نام جری بالدوین، یک معلم تاریخ به نام زو سیگل و نویسندهای به نام گوردن بوکر٬ محلی را راه انداختند که در آن قهوه خام و تجهیزات مختلف میفروختند. در سال ۱۹۸۲ موسس اصلی شرکت استارباکس، هاوارد شولتز با پیشنهاد فروش قهوه و اسپرسو در کنار قهوه خام به جمع شرکا پیوست.
در سال ۱۹۸۷ مالکان استارباکس حق امتیاز فروشگاههای خود را به شولتز واگذار کردند و او به سرعت شعبههای استارباکس را در آمریکای شمالی گسترش داد. اولین کافیشاپهای زنجیرهای استارباکس در همان سال، در شهرهای شیکاگو در آمریکا و ونکوور در کانادا تاسیس شدند. در سال ۱۹۹۶ اولین کافیشاپ استارباکس خارج از آمریکای شمالی در شهر توکیو در ژاپن راهاندازی شد.
استارباکس در آفریقا٬ در کشورهای مصر و مراکش نیز شعبه دارد.
از سالها پیش در بعضی شهرهای مختلف دنیا کیوسکهای سیار قهوه استارباکس در خیابانها به عرضه قهوه به قهوهدوستان مشغولند.
در سال ۲۰۰۶ مستندی با عنوان “قهوه: طلای سیاه“ ساخته و در آن به بعضی سیاستهای مدیریتی شرکت استارباکس در به خدمت گرفتن کارگران و کشاورزان مزارع قهوه اعتراض شد.
در سال ۲۰۰۹ شرکت استارباکس قهوه فوری به بازار عرضه کرد. این بستههای آماده قهوه که VIA نام داشتند٬ چندان به مذاق طرفداران سنتی قهوههای این شرکت خوش نیامد. منتقدان این اقدام را در تعارض با شعارهای اساسی استارباکس میدانستند.
در مارس ۲۰۱۲ اولین نمونه از کافیشاپهای مفهومی استارباکس در آمستردام هلند آغاز بهکار کرد. این شعبه استارباکس٬ در حقیقت کانسپتی است که از آن به عنوان قهوهخانههای «موج سوم» یاد میشود.
استارباکس در پاسخ به بازخوردهای مشتریان در جهت ارائه خدمات بیشتر٬ در ژانویه ۲۰۱۲ اعلام کرد که بهزودی در شعباتی از استارباکس در شهرهای آتلانتا و جنوب کالیفرنیا برای اولین بار شراب٬ آبجو و غذا سرو خواهد شد. (+)
استارباکس در ایران
سال ۱۳۹۱ یک رستوران در اصفهان از لوگوی استارباکس استفاده غیرمجاز کرد. بنا بر قوانین دولت آمریکا، استارباکس بهطور قانونی نمیتواند شعبهای در ایران داشته باشد و هرگونه استفاده از نام و لوگوی آن نیز در کشورهای پایبند به قوانین Intellectual Property غیرقانونی و مشمول جریمه است.
لوگوی استارباکس
لوگوی استارباکس از سال ۱۹۷۱ تاکنون سه بار تغییر کرده؛ اما همچنان حوری دریایی آن ثابت مانده است. طرح این حوری دریایی اولین بار در لوگوی گرد و قهوهای رنگ این شرکت بهنمایش درآمد. در سال ۱۹۸۷ لوگو از نقاشی دستی خارج و بهصورت گرافیکی طراحی شد؛ نیز کلمه چای و ادویه از دور آن حذف شد. لوگوی استارباکس در سال ۱۹۹۲ نیز تغییر کرد. در لوگوی جدید چهره و موهای حوری دریایی در کادر بستهتری جا داده شد.
در سال ۲۰۱۱ عبارت Starbucks Coffee از دور لوگوی دایرهای شکل حذف و رنگ مشکی حوری دریایی به سبز تبدیل شد. هماکنون هیچ نوشتهای در لوگوی استارباکس وجود ندارد.
فنجانهای استارباکس با نشان لوگوی قدیمی این شرکت بهسرعت در بین طرفداران قهوه و مجموعهداران پرفروش شد. سال عرضه این فنجان و ماگها زیر آنها درج میشود.
در ایران چندین کافیشاپ و شرکت قهوه٬ لوگوهای خود را با الهام از لوگوی دایرهایشکل و سبزرنگ استارباکس طراحی کردهاند.
استارباکس و تکنولوژی
گفته میشود استارباکس اولین کافیشاپ مدرنی بود که با ارائه اینترنت رایگان٬ فرهنگ تازهای در کافهنشینی به شیوه آمریکایی پدید آورد. مشتریان در کافیشاپهای استارباکس میتوانند با سفارش یک نوشیدنی ساعتها از اینترنت استارباکس استفاده کنند بدون آنکه کسی آنها را مجبور به ترک میزشان کند.
چندی پیش استارباکس اپلیکیشنی معرفی کرده که به کاربران اجازه میدهد تا از طریق گوشیهای هوشمند موبایل٬ پول قهوهشان را پرداخت کنند.
اپل و استارباکس7;
همکاری بین دو شرکت عظیم اپل و استارباکس از سال ۲۰۰۶ در غالب کمک به فروش آلبومهای موسیقی تحت برنامهای با عنوان “تجربه قهوهخانه” آغاز شد. اپل بخشی با نام سرگرمیهای استارباکس به فروشگاه آیتیونز اضافه کرد که از طریق آن کاربران میتوانستند آهنگهایی مشابه آنچه در کافیشاپهای استارباکس پخش میشد را خریداری کنند. علاوه بر این استارباکس از اکتبر سال ۲۰۰۷ کارتهایی رایگان بین مشتریان خود در کلیه شعبات آمریکا پخش کرد که مشتریان با استفاده از این کارتها میتوانستند به سایت آیتیونز مراجعه و آهنگی که نام آن روی کارت درج شده بود را مجانی دانلود کنند. این کار بهمنظور تبلیغ سرویس تازه شرکت اپل و بر اساس توافق بین این دو شرکت صورت گرفته بود. قهوهچیهای بیش از ۱۰هزار شعبه استارباکس در آمریکا روزانه در حدود ۱.۵ میلیون از این کارتهای «آهنگ روز» در اختیار مشتریان قرار میدادند.
مدل تجاری شرکت استارباکس
راهبرد استارباکس مبتنی بر گسترش مستمر شعب در داخل و خارج از آمریکا است. به علاوه، تمرکز شعبات بر روی ارائهی فضایی یکتا و بینظیر همراه با خدمات جانب با ارزش افزوده مانند مبلمان راحت و زیبا، اینترنت رایگان، سرگرمیهای متنوع (موسیقی و …) باعث شده که درونمایهی کسب و کار این شرکت، بسیار فراتر از فروش قهوه باشد.