|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منارجنبان یکی از بناهای تاریخی معروف اصفهان است که در هفت کیلومتری غرب این شهر و در مسیر جاده‌ی اصفهان به نجف‌آباد در روستایی به نام کارلادان واقع شده است.
این بنای تاریخی فرهنگی حدود 700 سال قبل در دوره‌ی ایلخان مغول با یک معماری منحصر به‌فرد ارزشی ساخته شده و اکنون نیز تنها "سازه‌ی لرزان کشور" محسوب می‌شود.
مقبره‌ی "عمو عبدالله بن محمود صقلابی" از زهاد و صلحای قرن هشتم هجری، در قسمت زیرین این بنا قرار گرفته که به‌جز سنگ قبر منصوب به او، اطلاعات دیگری از وی در دست نیست؛ اما مردم بومی این منطقه بر این عقیده هستند که منارجنبان به احترام این عارف بر روی مقبره‌اش احداث شده است.
با وفات شیخ زاهد در ذی‌الحجه‌ی سال 716 هجری قمری، این بنا که در آغاز تنها ایوانی بوده است، ساخته شد و بعدها دو مناره‌ی معروف منارجنبان را به ساختمان آن افزودند.
بنابراین بی‌شک ساختمان ایوان پس از سال 716 هجری قمری آغاز شده و به انجام رسیده؛ البته تاریخ دقیق ساخت مناره به‌درستی معلوم نیست و احتمالاً در آخر عصر صفویه به ایوان مزبور اضافه شده است.
این بنا طوری برپا شده که با تکان دادن تک مناره علاوه بر آن‌که مناره‌ی دیگر نیز می‌لرزد، ارتعاش ناشی از تکان آن در کل ساختمان بسیار محسوس می‌شود.
چگونگی این حرکت و انتقال به مناره‌ی دیگر اگرچه دیرگاهی تعجب بسیاری از مردم و بازدیدکنندگان آن را برمی‌انگیخته است، از دیدگاه صاحب‌نظران و آنان که بر اموری چون معماری آگاهند، چندان شگفت و غیر طبیعی نیست.
صاحب‌نظران بر این باورند که در تمام بناهایی که چنین شکل و مناره‌هایی دارند، حرکت هست و اگر در اینجا بسیار چشمگیر است، دلیل آن باریکی و سبکی این مناره‌هاست وگرنه جهانگردان و سیاحان به مناره‌ها و ساختمان‌هایی که به‌همین طریق می‌لرزیده‌اند، در نقاط دیگر جهان نیز اشاره کرده‌اند.
میزان زیربنای ساختمان منارجنبان تاکنون مشخص نشده اما مساحت زمین بنا حدود 1300 متر مربع تخمین زده می‌شود.
در بنای تاریخی منارجنبان اصفهان با هدف زینت‌بخشی، یک نوع کاشیکاری بسیار ظریف از نوع معرق و به اشکال 16 ضلعی، دایره ای و چهارگوش و ذوزنقه‌ای و به رنگ‌های لاجوردی و فیروزه‌ای تعبیه شده که در دو حاشیه‌یسقف داخلب ایوان درخششی خاص دارد.
بر مزار آن روحانی زاهد و عابد قطعه سنگی مرمری قرار داده‌اند که سوره‌ی یس از قرآن کریم حاشیه‌ی آن را زینت داده است. کتیبه‌های دیگری نیز در این آرامگاه هست که از آن جمله است: کتیبه‌ای بر سنگ مرمر بالای سنگ اصلی که از عمو عبدالله به‌عنوان یک مرد پرهیزکار و زاهد نام می‌برد و تاریخ او را نیز ذکر می‌کند.
وجود دو اتاق کوچک موسوم به "چله‌خانه" از دیگر نشانه‌های بارز ساختمان منارجنبان است که گفته می‌شود در این چله‌خانه در گذشته‌های دور مشاهیر و عرفا به مدت چهل شب با هدف تقویت روح معنوی خود عزلت‌گزینی می‌کرده‌اند.
لازم به ذکر است که در روزهای آغازین سال، روزانه هشت هزار نفر از دوستداران ابنیه‌ی تاریخی و فرهنگی برای تماشای منارجنبان به این مکان روی می‌آورند که در این ایام به‌خاطر حفظ بنا و رهایی آن از سنگینی وزن جمعیت مشتاقی که برای رفتن به درون ساختمان در انتظارند، از ورود آن‌ها به قسمت‌های بالایی بنا جلوگیری می‌شود.
در این حال یکی از مراقبین بنا، با رفتن بر بالای یکی از مناره‌ها آن را تکان می‌دهد - که با لرزش آن تماشاگرانی که در محوطه‌ی آزاد و همسطح زمین ایستاده‌اند به جلو می‌آیند - و در زمان‌هایی غیر از ایام نوروز، برای تماشاگران محدودیتی در ورود به داخل ساختمان و مناره‌ها وجود ندارد.
گرچه حرکت مناره‌های این بنا جالب توجه و اعجاب‌انگیز می‌باشد ولی آنچه مسلم است این بنا برای چنین مقصودی ساخته نشده و حرکت دادن بیش از حد آن باعث تخریب این اثر ارزشمند خواهد گردید. این بنای تاریخی به شماره‌ی 349 در فهرست ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع: ایمنا
